2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Okul Dışı Öğrenme Ortamları Açısından Değerlendirilmesi
Özet Görüntüleme: 0
/ 
PDF İndirme: 0
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15554640Anahtar Kelimeler:
Fen bilimleri dersi, öğretim programı, okul dışı öğrenme ortamlarıÖzet
Bu araştırmanın amacı, 2024 yılında güncellenen Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nın okul dışı öğrenme ortamları açısından nasıl yapılandırıldığını incelemektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Veri kaynağını, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından yayımlanan 2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı oluşturmaktadır. Veriler, belirlenen analiz adımları doğrultusunda sistematik bir biçimde incelenmiştir. Araştırma bulguları, programın içerik çerçevesi bölümünde ilk kez okul dışı öğrenme ortamlarına göre ünitelerin sıralandığını ve bu ortamlara yönelik altı ders saatlik sürenin ayrıldığını göstermektedir. Öğrenme-öğretme yaşantıları bölümünde bu ortamlara geniş yer verilmiş; müze, bilim merkezi, planetaryum gibi çeşitli alanlar örneklenmiştir. Ancak 5. ve 6. sınıf düzeylerinde bu yönlendirmelerin sınırlı kaldığı; farklılaştırma uygulamalarında ise okul dışı öğrenme ortamlarına yüzeysel biçimde değinildiği tespit edilmiştir. Öğrenme çıktılarında ise bu ortamlara daha çok sürdürülebilirlik ve çevre temalı üniteler kapsamında yer verilmiştir. Sonuç olarak, okul dışı öğrenme ortamlarının öğretim programı içinde desteklendiği ancak uygulamaya dönük somutlaştırmaların yetersiz kaldığı görülmektedir. Bu durum, öğretmenlerin uygulama sürecinde karşılaşabilecekleri belirsizlikleri azaltmak için programın daha ayrıntılı rehberlik sunacak biçimde yapılandırılması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Referanslar
Aslan, A. E., ve Demircioğlu, G. (2018). Okul dışı öğrenim ortamlarında yapılan Türk lisansüstü çalışmalarına ilişkin bir inceleme. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 379–402. Retrieved from https://ktu.edu.tr/dosyalar/sbedergisi_038ab.pdf
Bozdoğan, A. E., ve Yalçın, N. (2006). Bilim merkezlerinin ilköğretim öğrencilerinin fene karşı ilgi düzeylerinin değişmesine ve akademik başarılarına etkisi: Enerji Parkı. Ege Eğitim Dergisi, 7(2), 95–114. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/egeefd/issue/4915/67282
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
Creswell, J. W. (2013). Nitel sorgulama ve araştırma tasarımı: Beş yaklaşım arasından seçim yapmak (3. baskı). Sage Yayınları.
Çetinkaya, E. (2021). Farklı coğrafi bölgelerde görev yapan fen bilimleri öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi(43), 298–331. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.876107
Çiçek, Ö., ve Saraç, E. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarındaki yaşantıları ile ilgili görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 504–522. https://doi.org/10.29299/kefad.2017.18.3.027
Doğan, F., ve Özdemir, B. (2022). Okul dışı öğrenme ortamlarının kullanılmasının 7. sınıf öğrencilerinin ''Güneş sistemi ve ötesi'' ünitesindeki akademik başarılarına, fen öğrenimine yönelik motivasyona ve kalıcılığa etkisi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 16(39), 22–41. https://doi.org/10.29329/mjer.2022.463.2
Erdem, E. (2001). Program geliştirmede yapılandırmacılık yaklaşımı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=OwgOz0Tyqo9iAKsaRa6kUg&no=G1CaLGw71rN0_YITgCsoog
Ergin Aydoğdu, A. S., Aydoğdu, M. Z., & Aktaş, V. (2023). Okul dışı öğrenme ortamlarıyla ilgili matematik öğretmenlerinin görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi(55), 60–78. https://doi.org/10.53444/deubefd.1171301
Erten, Z., ve Taşçı, G. (2016). Fen bilgisi dersine yönelik okul dışı öğrenme ortamları etkinliklerinin geliştirilmesi ve öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkisinin değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 638–657. https://doi.org/10.17556/jef.41328
Eshach, H. (2006). Science literacy in primary schools and pre-schools (Vol. 1). Dordrecht, The Netherlands: Springer.
Jonassen, D. H. (1991). Evaluating constructivist learning. Educational Technology, 31(9), 28–33. Retrieved from https://www.learntechlib.org/p/170798
Karasar, N. (2022). Bilimsel araştırma yöntemi (36. baskı). Nobel Yayıncılık.
Kılıç, E. (2004). Durumlu öğrenme kuramının eğitimdeki yeri ve önemi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 307–320. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/6758/90904
Kubat, U. (2018). Okul dışı öğrenme ortamları hakkında fen bilgisi öğretmen adaylarının görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 111–135. https://doi.org/10.21764/maeuefd.429575
Köse, E. (2003). İlköğretim düzeyinde ders dışı etkinliklerin akademik başarıya ve okul kültürünü algılamaya etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
McCormick, R., ve Paechter, C. (1999). Learning and knowledge. The Open University & Paul Chapman Publishing.
Merrill, M. D., Li, Z., ve Jones, M. K. (1990). ID2 and constructivist theory. Educational Technology, 30(12), 52–55. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/44428485
Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli: Öğretim programları ortak metni. Retrieved from https://tymm.meb.gov.tr/upload/brosur/2024programortakmetinOnayli.pdf
Oktay, Ö., Üner, S., ve Şen, A. (2021). Fen bilimleri, fizik, kimya, biyoloji öğretim programları ile ders kitaplarının okul dışı öğrenme yönünden incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 58, 671–710. https://doi.org/10.21764/maeuefd.838914
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (4. basım, Çev. Ed. A. Yılmaz). Sage Yayınları.
Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., ve Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227–256. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
Sontay, G., Tutar, M., ve Karamustafaoğlu, O. (2016). "Okul dışı öğrenme ortamları ile fen öğretimi" hakkında öğrenci görüşleri: Planetaryum gezisi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 1(1), 1–24. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jrinen/issue/26875/263991
Şahan, H. H. (2000). Sosyal bilgiler dersinin bilimsel davranışları kazandırma yönünden öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Şeker, P. T., ve Savaş, Ö. (2023). Okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Anadolu University Journal of Education Faculty, 7(1), 64–83. https://doi.org/10.34056/aujef.1118257
Tatar, N., ve Bağrıyanık, K. E. (2012). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin okul dışı eğitime yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 11(4), 882–896. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8587/106693
Yavuz Topaloğlu, M. (2016). Sosyobilimsel konulara dayalı okul dışı öğrenme ortamlarının öğrencilerin kavramsal anlamalarına ve karar verme becerilerine etkisi (Doktora tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya, Türkiye.
Yıldırım, G., ve Özyılmaz-Akamca, G. (2017). The effect of outdoor learning activities on the development of preschool children. South African Journal of Education, 37(2), 1–10. https://doi.org/10.15700/saje.v37n2a1378
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Seçkin Yayıncılık.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 International Journal of Progressive Studies in Education (ijopse)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
