International Journal of Progressive Studies in Education (ijopse)

Fen Bilimleri Dersinde Eğlenceli Eğitsel Materyal Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Fen Tutumları Üzerine Etkisi

2025-03-27T17:25:41+03:00

Bu araştırma eğlenceli eğitsel materyallerin öğrencilerin akademik başarısı, fen dersine karşı tutumu ve öğrenilen bilgilerin kalıcılığına etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. 7. sınıf Fen Bilimleri dersinde Basit Makineler konusunda yapılan bu çalışmanın deseni açıklayıcı sıralı karma desen olup çalışmanın örneklemini 7.sınıfta öğrenim gören 86 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada nicel verileri elde etmek için Basit Makineler Akademik Başarı Testi ve Fene Karşı Tutum Ölçeği öntest ve son test olarak kullanılmıştır. Uygulama bitiminden 6 hafta sonra ölçekler tekrarlanarak kalıcılık etkisi araştırılmıştır. Ayrıca nitel verileri elde etmek için yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmış, deney ve kontrol grubundan rastgele seçilen 18 öğrenciye uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre akademik başarı, fene karşı tutum ve kalıcılık testlerinde deney grubu sonuçlarının kontrol grubu sonuçlarına göre anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Öğrencilerin duygu ve düşüncelerini ortaya çıkarmak için yapılan görüşmelerden elde edilen bulgular da bu sonuçları desteklemektedir.

2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Okul Dışı Öğrenme Ortamları Açısından Değerlendirilmesi

2025-05-03T00:09:33+03:00

Bu araştırmanın amacı, 2024 yılında güncellenen Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nın okul dışı öğrenme ortamları açısından nasıl yapılandırıldığını incelemektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Veri kaynağını, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından yayımlanan 2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı oluşturmaktadır. Veriler, belirlenen analiz adımları doğrultusunda sistematik bir biçimde incelenmiştir. Araştırma bulguları, programın içerik çerçevesi bölümünde ilk kez okul dışı öğrenme ortamlarına göre ünitelerin sıralandığını ve bu ortamlara yönelik altı ders saatlik sürenin ayrıldığını göstermektedir. Öğrenme-öğretme yaşantıları bölümünde bu ortamlara geniş yer verilmiş; müze, bilim merkezi, planetaryum gibi çeşitli alanlar örneklenmiştir. Ancak 5. ve 6. sınıf düzeylerinde bu yönlendirmelerin sınırlı kaldığı; farklılaştırma uygulamalarında ise okul dışı öğrenme ortamlarına yüzeysel biçimde değinildiği tespit edilmiştir. Öğrenme çıktılarında ise bu ortamlara daha çok sürdürülebilirlik ve çevre temalı üniteler kapsamında yer verilmiştir. Sonuç olarak, okul dışı öğrenme ortamlarının öğretim programı içinde desteklendiği ancak uygulamaya dönük somutlaştırmaların yetersiz kaldığı görülmektedir. Bu durum, öğretmenlerin uygulama sürecinde karşılaşabilecekleri belirsizlikleri azaltmak için programın daha ayrıntılı rehberlik sunacak biçimde yapılandırılması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Üstün Yetenekli Otizmli Bireylerde Yürütücü İşlev Araştırmalarının Bibliyometrik Analizi

2025-06-11T14:12:41+03:00

Bu çalışma, üstün yetenekli otizmli (yüksek işlevli otizm) bireylerde yürütücü işlev araştırmalarının bibliyometrik analizini yapmayı amaçlamaktadır. Araştırmada betimsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizinde bibliyometrik analiz tekniği uygulanmıştır. Web of Science veri tabanında yüksek işlevli otizm ve yürütücü işlev anahtar kelimeleri kullanılarak araştırma temalarında arama yapılmıştır. 1991-2025 yılları arasında yayımlanan 304 akademik çalışmanın bibliyometrik analizi gerçekleştirilmiştir. Bibliyometrik analiz sonucunda, üstün yetenekli otizmli bireylerde yürütücü işlev araştırmalarının yılları, çalışmaların atıf sayısı, bu alanda en çok çalışma gerçekleştiren araştırmacılar, etki sahibi dergiler, en çok çalışma yapan ülkeler, kurumlar, araştırmacı ve ülke çapında iş birlikleri ve anahtar kelimeler incelenmiştir. VOSviewer programı kullanılarak gerçekleştirilen analiz sonuçlarına göre bu alanda en fazla çalışma yapan ülkenin Amerika Birleşik Devletleri olduğu, en çok yayın yapan derginin Journal of Autism and Developmental Disorders olduğu ve en çok çalışma gerçekleştiren yazarın H. M. Geurts olduğu görülmüştür. Bu konudaki çalışmaların eğilimleri ve değişimleri tartışılmış ve araştırma yapmayı planlayanlar için önerilerde bulunulmuştur.

Turiel’in Sosyal Alan Teorisinde Sosyal Bilgi Alanları ve Ahlaki Gelişim

2025-02-24T23:28:13+03:00

Ahlak gelişimi teorileri, ahlaki bilginin kaynağı ve gelişim süreci hakkında önemli veriler sunmakta ve bu alandaki çalışmalara kuramsal bir temel sağlamaktadır. Türkiye'de ahlak gelişimi üzerine yapılan araştırmaların büyük bir bölümü Piaget ve Kohlberg’in teorileri etrafında şekillenmiş, bu alandaki diğer önemli yaklaşımlara ise yeterince yer verilmemiştir. Bu çalışmada, Türkçe literatürde sınırlı biçimde yer bulan Sosyal Alan Teorisi ele alınmıştır. Sosyal Alan Teorisi, 1970’li yıllarda Elliot Turiel tarafından, bilişsel-gelişimsel yaklaşımlar temelinde geliştirilmiştir. Teori, Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramında ortaya çıkan yapısal sorunlara yanıt arayışı sürecinde ortaya konulmuştur. Turiel’e göre çocuklar, erken yaşlardan itibaren sosyal etkileşimlerini farklı akıl yürütme biçimlerine göre sınıflandırmakta; bu süreçte ahlaki, toplumsal ve kişisel alanlara ilişkin bilgi yapıları oluşturmaktadır. Bu yapıların oluşumunda bilişsel ve sosyal süreçler belirleyici rol oynamaktadır. Bu araştırmanın amacı, Sosyal Alan Teorisi’ni kapsamlı ve sistematik biçimde inceleyerek Türkçe literatürdeki eksikliği gidermektir. Bu doğrultuda sistematik literatür taraması yapılarak doğrudan birincil kaynaklara ulaşılmış; teorinin kuramsal çerçevesi ve tarihsel gelişimi ayrıntılı biçimde ortaya konulmuştur. Ayrıca teorinin daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla, teoriyi geliştiren bilim insanlarıyla bireysel görüşmeler gerçekleştirilmiş, kuramın bazı belirsiz yönleri açıklığa kavuşturulmuştur.

Göçün Psikolojik Etkilerinin Eğitime Yansımaları

2025-05-27T16:01:54+03:00

Bireylerin bireysel veya topluluk halinde; ekonomik sebepler, savaş, siyasi değişimler, ailevi nedenler, doğal afetler gibi etkenlerle farklı bir ülkeye ya da aynı ülke içerisindeki bir başka yere taşınması durumuna göç ismi verilmektedir. Göçün her zaman önemli bir olgu olarak insanlığın gündeminde olduğu ve günümüzde daha da önem kazandığı bilinmektedir. Göçün hem göçmenlerin üzerinde hem de göç edilen bölgedeki diğer bireylerin üzerinde sosyolojik, ekonomik, demografik, kültürel, politik, hukuksal, eğitimsel ve sağlığa ilişkin birçok konuda önemli etkileri olmaktadır. Bu çalışma, göç olgusunun bireylerin psikolojik etkilerini ve bu etkilerin eğitim süreçlerine yansımalarını literatür ışığında incelemeyi amaçlamaktadır. Göçmen bireyler, özellikle savaş, yoksulluk, kültürel yabancılaşma ve ayrımcılık gibi nedenlerle kaygı, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, kimlik çatışması ve aidiyet eksikliği gibi psikolojik sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu psikolojik zorluklar, özellikle çocuk ve ergen göçmenlerin eğitime katılımını, akademik başarısını, sosyal uyumunu ve okula aidiyet duygusunu olumsuz etkilemektedir. Bu araştırmada, göçmen öğrencilerin karşılaştığı psikolojik güçlüklerin ders içi ilişkilere ve akademik başarıya etkileri, dil sorunları, kimlik karmaşası ve uygulanan eğitim politikaları ele alınmıştır. Ayrıca Türkiye özelinde uygulanan eğitim politikalarının güçlü ve zayıf yönleri değerlendirilmiştir. Göçün psikolojik boyutunun eğitimle bütüncül biçimde ele alınması gerekmektedir. Bu çerçevede psikososyal destek mekanizmalarının güçlendirilmeli ve uzun vadeli kapsayıcı eğitim politikalarının geliştirilmesi gerekmektedir.